30.09.2013

Klasyfikacja szablaków wg rozpiętości skrzydeł


Myślę, że warto uporządkować szablaki pod kątem rozpiętości skrzydeł. Skoro i tak przygotowałam zestawienie gatunków, to dlaczego nie wykorzystać go bardziej uniwersalnie?
Dorzucam zatem zestawienie wg (maksymalnej) rozpiętości skrzydeł od najmniejszej do największej.
Pola z żółtym tłem oznaczają szablaki żółtonogie, a szare tło dotyczy szablaków czarnonogich. Przy tej samej rozpiętości skrzydeł dwóch czy więcej gatunków, podczas sortowania o kolejnej pozycji decydowała długość ciała.

Rozpiętość skrzydeł u szablaków - zestawienie


Gatunek szablaka Długość ciała (D) Rozpiętość skrzydeł (RS)
szablak południowy   Sympetrum meridionale   35 50
szablak przepasany (górski)  Sympetrum pedemontanum 32 55
szablak czarny (szkocki)   Sympetrum danae 35 55
szablak krwisty    Sympetrum sanguineum 34 – 40 55 – 60
szablak późny (podobny)   Sympetrum striolatum 40 60
szablak zwyczajny    Sympetrum vulgatum    40 60
szablak przypłaszczony    Sympetrum depressiusculum 29 – 34 62
szablak żółty   Sympetrum flaveolum 32 – 37 64
szablak wędrowny (wiosenny)   Sympetrum fonscolombii 33 – 40 64

Klasyfikacja szablaków wg długości

Doprawdy, nie jestem zachwycona ilością i wiarygodnością informacji o szablakach, do których dotąd dotarłam. Często są one niejednoznaczne, nieścisłe, niekompletne i często ukryte w potoku nieistotnych sformułowań, mających na celu ubarwienie... języka. Odnoszę też wrażenie, że niektóre dane o gatunkach są sprzeczne, lecz nie wiem skąd się to bierze. Tak więc będę musiała rozłożyć je na części pierwsze i samodzielnie próbować złożyć je w najbardziej prawdopodobną całość. Będzie to wymagało sporo wysiłku i determinacji.
Dziś zrobię zestawienie rozmiarów szablaków i uporządkuję je wg wielkości, ale ciągle jeszcze rozmyślam o tym szwie między okiem a czołem. Zetknęłam się z informacją, jakoby samica (szablaka południowego) nie posiadała go, a samiec tak. Czymże jest więc ów szew? Mnie zdaje się być czarnym zgrubieniem biegnącym wzdłuż oczu złożonych - początek na wysokości czarnych przyoczek (oczu prostych ułożonych poziomo między ciemieniem a czołem), a koniec zanika zwykle poniżej połowy czoła).

  1. Na ile (nie)obecność szwu jest charakterystyczna dla danego gatunku, a na ile zależy od płci szablaka?
  2. Czy obecność szwu może zmieniać się z wiekiem konkretnej ważki? 
Chciałabym to wiedzieć. Dopuszczam ewentualność dopisania samicy szablaka południowego do tych "bezszwowych", ale na razie obstaję przy dotychczasowych ustaleniach z poprzedniego wpisu.
A teraz zestawienie szablaków wg długości ciała (D) z podaniem rozpiętości skrzydeł (RS)
Długość ciała niektórych gatunków została podana w widełkach. Podaję zatem cały zakres rozmiaru, ale o pozycji na liście będzie decydowała maksymalna długość ciała. Przy tej samej długości dwóch czy więcej gatunków, podczas sortowania o kolejnej pozycji decydowała rozpiętość skrzydeł.

Szablaki wg długości ciała - zestawienie

Gatunek szablaka Długość ciała (D) Rozpiętość skrzydeł (RS)
szablak przepasany (górski)  Sympetrum pedemontanum 32 55
szablak przypłaszczony    Sympetrum depressiusculum 29 – 34 62
szablak południowy   Sympetrum meridionale   35 50
szablak czarny (szkocki)   Sympetrum danae 35 55
szablak żółty   Sympetrum flaveolum 32 – 37 64
szablak krwisty    Sympetrum sanguineum 34 – 40 55 – 60
szablak późny (podobny)   Sympetrum striolatum 40 60
szablak zwyczajny    Sympetrum vulgatum    40 60
szablak wędrowny (wiosenny)   Sympetrum fonscolombii 33 – 40 64

29.09.2013

Szablak krwisty posiada szew!


A to sensacja!! Mój szablak krwisty,  który ma "dyskwalifikujący" szew między okiem a czołem okazał się być... szablakiem krwistym Sympetrum sanguineum.  
Otóż okazuje się, że błąd może przytrafić się każdemu, albo nie zawsze zrozumiałe jest dla czytającego co autor miał na myśli. Jednym z moich źródeł wiedzy jest strona wazki.pl, gdzie o głowie samca szablaka krwistego napisano:  
 
      Czoło i oczy dojrzałego samca Sympetrum sanguineum są malinowoczerwone. Na „twarzy” ważki nie ma czarnych szwów, ani znaków. 
  
Przyjrzałam się zdjęciu i wydało mi się, że na ciemnoczerwonej twarzy ważki dostrzegam szwy. Obejrzałam zatem sporo innych, dostępnych w internecie, zdjęć ważek opisanych jako szablak krwisty i między okiem a czołem występował szew! Więc coś tu było nie tak!
Przy opisie samicy opis (na stronie wazki.pl) jest następujący: 
  
      Oczy samicy są brązowo-zielone. Czoło, nadustek, wargi i żuwaczki są jasne, żółtawe. Szew między okiem a czołem czarny, dobrze widoczny.  

Przy zdjęciu młodocianego samca opis jest mniej więcej taki:  
 
      Młodociany samiec szablaka krwistego jest jeszcze niewybarwiony — w tym okresie jest on bardzo podobny do samicy.  Tylko cechy płciowe - narządy analne oraz wtórny aparat kopulacyjny odróżniają go od samicy. 
   
I co z tego wynika? Jak to możliwe, że samica i młodociany samiec posiadają szew między okiem a czołem, a dorosły samiec nie?? Z tym pytaniem zwróciłam się mailowo do autorki strony, która dość szybko odpowiedziała następująco:  
 
Dziękuję Pani za zwrócenie uwagi na moje niefortunne sformułowanie tekstu przy głowie samca S. sanguineum. Chodziło mi o to, że nie ma szwów między nadustkiem a wargą górną, ani nie są szwem oddzielone nadustek i czoło. Szwy między okiem a czołem oczywiście są - ma Pani rację. Tekst w najbliższym czasie poprawię.

A zatem moja klasyfikacja z poprzedniego wpisu musi ulec zmianie, co zresztą podejrzewałam.
Bowiem jedynym szablakiem, który nie posiada szwu między okiem a czołem jest żółtonogi szablak późny, którego także posiadam w swej kolekcji zdjęć.

Dla porządku, ponownie przedstawiam PRAWIDŁOWĄ klasyfikację szablaków pod względem obecności szwu między okiem a czołem.

24.09.2013

Oczy szablaków


By odróżnić jedną ważkę od drugiej muszę nauczyć się zwracać uwagę na najróżniejsze detale, które mogą okazać się charakterystyczne dla jednego lub tylko kilku gatunków. Dziś przyjrzę się głowom szablaków. Zestawiam głowy sfotografowanych przeze mnie ważek - być może znajdą się różnice?

Szablak późny (podobny)  Sympetrum striolatum


szablak krwisty  Sympetrum sanguineum


I głowy trochę bardziej z profilu:

17.09.2013

Nogi szablaków

Pomimo, iż w internecie można znaleźć wiele informacji o gatunkach ważek występujących w Polsce, stale mam spory kłopot, by szybko i bezbłędnie określić ich gatunek. Dlatego postanowiłam założyć osobną stronę, na której będę umieszczać zwięzłe i jak najbardziej jednoznaczne opisy ważek, które spotkałam. Będzie to dla mnie również rodzaj mapy ważek, po której łatwiej mi będzie się poruszać przy opisywaniu kolejnych zdjęć tych owadów. Zatem spośród wielu gatunków, które występują w Polsce, mój spis będzie zawierał (i rozszerzał się) tylko o te gatunki, które udało mi się sfotografować oraz opis takich, z którymi te "moje" mogłabym pomylić. W pierwszej kolejności mam na myśli szablaki - ważki z tego rodzaju (Sympetrum) najchętniej mi pozowały.
Wszystko zaczęło się 11 sierpnia 2013 roku, gdy zupełnie dla mnie nieoczekiwanie, na ścieżce w niewielkiej odległości przysiadła ważka i pozwoliła mi zbliżyć się jeszcze bardziej i zrobić pierwsze zdjęcia. I tak to się zaczęło. Odtąd ważki i inne owady, które zechcą mi pozować mają pierwszeństwo przed roślinami (wszak one mogą chwilkę poczekać). Nie wiem jeszcze, na ile temat ważek mnie wciągnie, ale ilość zdjęć różnych osobników o odmiennym ubarwieniu i szczegółach budowy, na które początkowo nawet nie potrafiłam zwrócić uwagi, a także wiedza jaką zdążyłam już posiąść - aż proszą się, by je zweryfikować i jakoś utrwalić.