11.02.2016

Lecicha pospolita - SAMIEC


Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) z rodziny ważkowatych, należąca do rodzaju lecicha (Orthetrum) jest gatunkiem europejskim i azjatyckim.
Występuje niemal w całej Europie (z wyjątkiem północnej części Wielkiej Brytanii i północnej Skandynawii) oraz w Azji - po Kaszmir i Mongolię.
W Polsce to jeden z najpospolitszych gatunków.
  • Długość ciała - (44)47-(49)53 mm
  • Rozpiętość skrzydeł  - 77-(80)82 mm;  długość skrzydła 35-40 mm
  • Czas występowania imagines: od (połowy) maja do sierpnia
  • Obszar występowania w Polsce - niemal na całym obszarze (z wyjątkiem obszarów górskich powyżej 550 m n.p.m.) 
Siedliska - wody stojące wszelkiego typu (jeziora, stawy, starorzecza, torfowiska, a także zbiorniki antropogeniczne: piaskownie, żwirownie, glinianki), gdzie występują niezarośnięte fragmenty brzegów (które są patrolowane przez samców).

Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samiec (fot. 12 lipca)

Lecicha pospolita - opis wyglądu:


Oczy - szmaragdowozielone, ciemnozielone (dojrzałe samce), zielone lub oliwkowozielone (samice).
Oczy stykają się na stosunkowo krótkim odcinku.
Czoło - jasne, kremowe
Tułów - brązowy-oliwkowy, dość jednolicie ubarwiony. Z wiekiem wierzch tułowia również pokrywa się niebieskim pudrowym nalotem.
Odwłok - u samca (sino)niebieski pokryty woskowym nalotem na S2-7, ostatnie 3 segmenty czarne (granica między kolorami jest słabo zaznaczona). Żółte półksiężyce na bokach odwłoka samców pokrywają się nalotem wraz z wiekiem, ale często pozostają widoczne na pierwszych segmentach. Odwłok lancetowaty, długości 30-35 mm, u samców na S2 brak przetchlinek. Stare samce tracą pudrowy nalot upodabniając się do starych, ściemniałych samic
Narządy analne - czarne u obu płci; u samca stanowią spiczaste zakończenie odwłoka, u samic krótkie i szeroko rozstawione
Skrzydła - żyłki kostalne żółtawe, pozostałe żyłki czarne, skrzydła bezbarwne u obu płci. Brak zażółceń przy nasadach skrzydeł. Nasady skrzydeł samców ciemnoniebieskie. W spoczynku skrzydła rozłożone mniej więcej poziomo. Skrzydła I i II pary różniące się pod względem kształtu i użyłkowania.
Pterostigmy - czarne lub brunatne u obu płci. Są ponad dwa razy dłuższe (lecz nie więcej niż pięć razy) od swej szerokości.
Nogi - czarne z szarymi lub brązowawymi smugami na udach.

Młodociany samiec jest ubarwiony jak samica - na głęboko żółty kolor z czarnymi falistymi liniami na bokach odwłoka. Odróżnia go jedynie obecność wtórnego aparatu kopulacyjnego na spodzie S2 odwłoka.

Ubarwienie samic - u młodocianych odwłok żółty z dwiema falistymi, czarnymi liniami po bokach. U dojrzałych - odwłok brązowy, u starych - niekiedy szary. Tułów jaśniejszy niż u samca, w odcieniu oliwkowym. Samice zachowują swój kolor i oznaczenia przez całe życie, choć z wiekiem stają się szarobrązowe.

Zachowania - lubią wygrzewać się na słońcu siedząc na roślinach lub na ziemi, są jednak czujne i płochliwe (trudno się zbliżyć, gdyż odlatują, najczęściej do przodu, na bezpieczną odległość). Latają szybko i nisko nad ziemią lub powierzchnią wody. Samce są terytorialne, przeganiają rywali, a także samców innych gatunków ważek. Dla odpoczynku siadają na roślinności, np. trzcinach w nasłonecznionych miejscach. Samice bardziej płochliwe, trudniej je spotkać.

Zachowania rozrodcze - kopulacja, trwająca kilka-kilkanaście minut, może następować w locie, na ziemi lub na roślinach. Samica, często w obecności samca (ale nie w tandemie) składa jaja, szybko uderzając odwłokiem o powierzchnię wody. Po 5-6 tygodniach z jajeczek wylęgają się larwy.

Larwy - osiągają długość 23-25,5 mm, odwłok rozszerzony na środku, tylne odnóża dłuższe niż odwłok. Żyją na dnie zbiorników (bogatych w roślinność i rozkładający się materiał roślinny), często zagrzebane w mule, prowadząc drapieżny tryb życia. Rozwój larwalny trwa 2 lub 3 lata.

Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samiec odpoczywał na trzcinach po kolejnych patrolach (fot. 20 lipca)
Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samiec  (fot. 12 lipca)
Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samiec (fot. 2 sierpnia)
Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samiec (fot. 2 sierpnia)
Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samiec odpoczywający w słońcu na piaszczystej ścieżce  (fot. 12 lipca)
Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samiec (fot. 20 lipca)

W okolicach Mojego Lasu (łąki, zbiorniki wodne) dość często widuję lecichy pospolite, ale tylko raz spotkałam młodocianego osobnika:

Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - podobnie jak samica młody samiec ma barwę ciemnożółtą i faliste linie czarnych znaków tworzących półksiężyce na bokach segmentów odwłoka. Na płeć męską wskazują spiczaste narządy analne (fot. 17 lipca)
Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum), młody samiec - żyłki kostalne skrzydeł są żółte, a pterostigmy są czarne - tak jak u dojrzałych osobników. Z wiekiem oczy staną się ciemnozielone.
Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum), młody samiec - na spodzie odwłoka widoczny wtórny aparat kopulacyjny.
http://delta-intkey.com/britin/images/lucas071.jpg
Lecicha pospolita  - samiec i samica    (autor rysunku: Lukas   źródło)




źródło1, źródło 2, źródło 3, źródło 4, źródło 5
inne zdjęcia - link
Obiad lecichy
26.635


lecicha pospolita, lecicha pospolita samiec, Orthetrum cancellatum, lecicha pospolita opis zdjęcia, lecicha pospolita samiec opis, Orthetrum cancellatum obrazy informacje, lecicha pospolita ważki zachwycone, lecicha samiec ważki zachwycone, Orthetrum cancellatum ważki zachwycone,

4 komentarze:

  1. Skoro okres larwalny trwa tak długo, to wszystkie osobniki latające są już stare? Tak wyczytałam w wikipedii:)
    P.S. Raczej nie zafascynuję się ważkami, ale zaglądam na ten blog, ponieważ (ku mojemu ubolewaniu) nic nowego nie pojawia się w Inspirującej Codzienności. Rozumiem to, teraz ważki:) Podziwiam staranność z jaką prowadzisz blog!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zasadniczo po przeobrażeniu to ważka jest jak... nowo narodzona ;-)

      Usuń
  2. Nie można tak powiedzieć :-) Okres larwalny jest przygotowaniem do stadium imago, w czasie którego wykształcają się narządy, m.in. skrzydła. Po przeobrażeniu ważka dojrzewa przez pewien czas, by później przystąpić do rozrodu.
    Oprócz tego bloga prowadzę też fotoblog "Chwile zaChwycone" poświęcony roślinom, owadom, a od pewnego czasu także drzewom. Pozdrawiam :-)

    OdpowiedzUsuń