Szarżująca żagnica okazała

Nad Bajorko przybyłam kilka minut po wpół do pierwszej. Miałam pewne obawy czy zastanę samca żagnicy, ponieważ noc z 1 na 2 września była bardzo chłodna. 2 września w ogóle nie pojechałam do Mojego Lasu ze względu na brzydką pogodę. Toteż 3 września zmierzając do Bajorka rozglądałam się wszędzie za ważkami. Nie zauważyłam ani jednej ważki równoskrzydłej! Chyba żadna (oprócz straszek pospolitych, które później jednak spotkałam) nie przetrzymała tamtej zimnej nocy.
Stanęłam na brzegu Bajorka i starałam się szybko ocenić sytuację. Uznałam, że mimo wszystko najlepiej będzie pozostać na tym właśnie miejscu, gdyż słońce miałam mniej więcej za plecami (zatem nie oślepiało mnie), a terytorium żagnicy przed sobą. Pewną niedogodnością było to, że niewiele widziałam na wyświetlaczu aparatu, ale mając doświadczenia z poprzednich dni postanowiłam, że raczej będę obserwować ważkę "na żywo", kierując obiektyw... na wyczucie. Przesunęłam się nieco w prawo na sam brzeg rozlewiska, tak, by mieć na oku wszystko, co dzieje się na terytorium żagnicy.
Nie czekałam długo, samiec nadleciał z nad wody z dużą prędkością - ledwie złapałam go w kadr niemal u swoich stóp! Zaskakujące było to, że leciał wprost na mnie. Zatrzymał się blisko mnie (w locie stojącym, mniej więcej na wysokości kolan) i jakby mnie mierzył wzrokiem.

Ze względu na szybkość lotu ważki (z równym powodzeniem mogłabym fotografować kamyki wystrzeliwane z procy), robienie zdjęć ograniczało się do pstrykania na chybił trafił. Na wielu ujęciach wręcz trudno ją zauważyć, dlatego podpisując kolejne zdjęcia niekiedy podaję, w której jego ćwiartce żagnica się znajduje. Zdjęcia z obserwacji ułożone są chronologicznie (podaję też czas wykonania).

Żagnica okazała, sina (Aeshna cyanea) - godz. 12:38 (1/640 s), na samym dole kadru, na środku - pierwsza szarża

Terytorium żagnicy okazałej

Dopiero latem tego roku przekonałam się, że płytkie, nagrzane Bajorko nieopodal Mojego Lasu stanowi ważne siedlisko dla co najmniej kilku gatunków ważek. Bajorko odkryłam dwa lata temu na początku marca i wówczas wzięłam je za rozległą kałużę powstałą wskutek opadów, tym bardziej, że jakiś czas później Bajorko zupełnie wyschło i nawet chodziłam po jego dnie - suchym, spękanym błocie.
Dopiero w lipcu tego roku odwiedziłam to miejsce ponownie (w poszukiwaniu nowych roślin do sfotografowania), gdyż na polanie za Bajorkiem wyrosły goździki kartuzki, przy których uwijały się latolistki cytrynki. Od tego czasu zaczęłam częściej tam zaglądać, gdyż na pobliskiej łące pojawiały się ważki. Najbliższy zbiornik wodny, o którym wiedziałam, znajduje się kilkaset metrów od tego miejsca, a więc dość daleko. Ze względu na ilość spotykanych ważek, trudno było sądzić, że zapuściły się tutaj przypadkiem.

To mniej więcej całe terytorium samca żagnicy okazałej (Aeshna cyanea) o powierzchni max 50 m kw. Kij widoczny na zdjęciu (u góry z lewej) wbiłam w dno kilka dni wcześniej. Żagnica widoczna jest w dolnej prawej ćwiartce kadru (fot. 3 września)

Części ciała ważki - słownik pojęć

Niżej prezentowany słownik pochodzi sprzed ponad stu lat. Współcześnie niektóre nazwy zmieniono, jednakże same opisy są interesujące. Ponadto w słowniku znalazły się objaśnienia tych części ciała ważki, których nie znajduję w obecnych źródłach. Zatem słowniczek ten można potraktować jako pewne uzupełnienie, a nawet rozszerzenie, pomocne zwłaszcza przy opisywaniu wyglądu ważki z danego gatunku.
Definicje minimalnie uwspółcześniłam, a w nawiasach kwadratowych dodałam nazwy znane mi z obecnych źródeł.
Poniżej słownika dorzucam swoje spostrzeżenia - m.in. o czym jego autor wówczas nie wiedział.

Głowa (caput)

Oczy siatkowe, czyli złożone (oculi) - osadzone po obu bokach głowy kształtu półkulistego; u różnych grup ważek różnią się osadzeniem, wielkością i położeniem.

Przyoczka (ocelli) - oczy pojedyncze osadzone na ciemieniu.

Warga górna (labium superius) - górna przykrywka pyszczka.

Warga dolna (labium inferius) - dolna przykrywka pyszczka.

Maska - obie wypukłe wargi połączone.

Szczęki (maxillae) - narzędzia służące do gryzienia.

Czoło (frons) - część przodu głowy nad wargą górną.

Ciemię (vertex) - część wierzchnia głowy nad czołem z przodu między oczami.

Międzyocze - przestrzeń na wierzchu głowy, gdzie stykają się oczy złożone - albo w linii, albo tylko w punkcie.

Zagłowie (occipitium) - tylna przestrzeń głowy za oczami złożonymi.

Trójkąt zagłowia (triangulum occipitii) - trójkątna przestrzeń zagłowia między oczami siatkowymi.

Lica - części boczne zagłowia pod oczami złożonymi.

Różki [czułki, anteny] (antennae) - podobnie jak u innych owadów wyrastające między ciemieniem a czołem. Złożone są z członów. U ważek - z grubszej nasady [trzonka] i kilku cieńszych członów: różki szydełkowate [szczecinkowate].