Szablak późny - samce. Dymorfizm wiekowy

Identyfikacja dojrzałego, a więc typowo wybarwionego samca szablaka późnego, nie sprawia mi już problemu. Jego znakiem "firmowym" są przede wszystkim dwa ukośne, żółte pasy na bokach tułowia - mniej lub bardziej jaskrawe, ale dobrze widoczne już z daleka (kilku metrów). Dla porządku warto zajrzeć mu w oczy, by upewnić się, że pomiędzy okiem o czołem nie ma czarnego szwu. Dla formalności można spojrzeć na jego nogi, by odnotować beżowe lub żółte lampasy, które zresztą i tak nie mają znaczenia przy próbie odróżnienia tego gatunku od szablaka zwyczajnego (bo i on je posiada).
W ubarwieniu samicy szablaka późnego nie występuje (moim zdaniem) kombinacja barw żółtej i czerwonej, za to w skład ubarwienia samców wchodzą takie kolory jak: żółty, jasnoczerwony i jasnobrązowy w różnych odcieniach plus jasnozielony kolor dolnej części oczu, z wiekiem przechodzący w jasny brąz.

Szablak podobny, szablak późny (Sympetrum striolatum) - 9 sierpnia
Oczy tego samca są brązowo-zielone, na tułowiu widoczne są owe charakterystyczne żółte pasy przedzielone węższym czerwonawym. Pozostałości żółtej barwy na jasnoczerwonym odwłoku świadczą o tym, że jest to osobnik dość młody

Poniższe zdjęcia ułożone są w odwrotnej chronologii wykonania (co nie oznacza ścisłego związku z wiekiem przedstawionych samców), gdyż zależało mi na pokazaniu w pierwszej kolejności typowego wyglądu przedstawicieli tego gatunku. Bo i po co od razu piętrzyć trudności?

Szablak późny (Sympetrum striolatum) - fot. 20 września
Dojrzały samiec, w pełni wybarwiony - jego oczy przybrały ciemniejszy odcień brązu (góra), a w dolnej części barwę zielonkawą zastępuje jasny brąz. Odwłok jasnoczerwony, żółte pasy na tułowiu dobrze widoczne, choć nie są już tak bardzo jaskrawe.

Czym się różni ważka? Równoskrzydła

Niniejszy wpis adresuję do osób, które ni stąd ni zowąd zainteresowały się ważkami i chciałyby je rozróżniać, lecz dotąd wiedzą o nich tyle, że ważka to... ważka, taki owad.
Mniej więcej tyle wiedziałam, gdy udało mi się sfotografować pierwszą w życiu ważkę, która usiadła nieopodal na ścieżce, którą przechodziłam. I, oczywiście, przepadłam  :-)
    Spróbuję przedstawić ważki w sposób przystępny i zrozumiały dla laików, mając w pamięci własną niewiedzę, kompletny brak rozeznania oraz poczucie zagubienia, gdy nie potrafiłam określić cech charakterystycznych sfotografowanego osobnika ani zrozumieć opisów gatunków, które czytałam (mnóstwo pojęć!).
W Internecie można znaleźć wiele stron ze zdjęciami i opisami gatunków ważek. Problem i frustracja pojawia się wtedy, gdy wrzucone do wyszukiwarki hasło, np. "czerwona ważka" przynosi wyniki w postaci kilku/nastu czerwonych ważek należących do różnych gatunków. Wszystkie są do siebie i podobne, i niepodobne zarazem, a porównanie ważki z własnego zdjęcia do którejkolwiek z nich, wydaje się być zadaniem niemożliwym do zrealizowania.

Zwłaszcza na początku przygody z ważkami miło jest osiągnąć sukces (zidentyfikować gatunek). Nie uważam za konieczne przekopywanie się przez dziesiątki opisów, z pozoru bardzo podobnych ważek, by w rezultacie... nie osiągnąć niczego poza mętlikiem i oczopląsem.
Chciałabym stworzyć najprostszą "mapkę", dzięki której poszukiwanie odpowiedzi na pytanie jak opisać ważkę czy jak ją zidentyfikować, stanie bardziej ukierunkowane - na konkretną rodzinę, rodzaj, a może i gatunek.
Bo wszystko da się ustalić, trzeba tylko(!!) zwrócić uwagę na konkretne części ciała, umieć je ocenić i nazwać - po to, by móc zrozumieć opis wytypowanego gatunku, a także nauczyć się "czytać" ważki ze zdjęć.

Ważka równoskrzydła jest długa i cienka, niczym igła sosny. Tu straszka pospolita (Sympecma fusca), samica

Szablak późny - samice. Dymorfizm wiekowy

Rozpoznanie szablaka późnego (czyli odróżnienie go od szablaka zwyczajnego) w praktyce wcale nie jest proste. Ani na podstawie zdjęć, gdyż nie zawsze widoczne są oczy i czoło (by wykluczyć obecność szwu), ani na żywo, ponieważ szablaki w ogóle są niewielkie i cechują się znacznym dymorfizmem wiekowym.
Przejrzałam skrupulatnie swoje zasoby zdjęć, studiując zgodność cech i zidentyfikowałam gatunki.
Co do szablaków, jako rodzaju wychodzi mi na to, że w Moim Lesie (las, łąki, jeziorka) występują tylko cztery gatunki: późny, zwyczajny, krwisty oraz czarny (spotkałam raptem jedną samicę, ale to zawsze coś).
Zdaje się, że najwięcej uzbierałam zdjęć szablaków późnych. Cieszę się, ponieważ mogę pokazać samice w różnym wieku (samców pokażę osobno) i przekonać się jak odmiennie mogą wyglądać osobniki bardzo młode, dojrzałe i stare.

Samica szablaka późnego (Sympetrum striolatum) - fot. 17 września

Warto zwrócić uwagę nie tylko na zmiany w ubarwieniu ciała, ale również na kształt odwłoka, który zmienia się (moim zdaniem) wraz z wiekiem. Samica na zdjęciu powyżej jest dojrzała - jej ubarwienie jest wyraźne (zwłaszcza pasy na bokach tułowia). Pierwsze segmenty odwłoka są mocno rozszerzone, a następne dwa raptownie się zwężają. U młodszych ważek takie rozszerzenie odwłoka jest niewielkie.
Zdjęcia opatrzyłam datami wykonania, co nie oznacza ścisłego związku z wiekiem ważek. Owszem, w czerwcu i lipcu raczej nie ma mowy o spotkaniu starego szablaka późnego, natomiast we wrześniu można spotkać ważki dojrzałe, a także już dość sędziwe.
U samicy na zdjęciu poniżej rozszerzenie początkowych segmentów odwłoka jest mniej widoczne.

Samica szablaka późnego (Sympetrum striolatum) - fot. 14 września