Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes

Gdyby wymienić tylko jedną cechę rozpoznawczą pióronoga zwykłego, z pewnością byłyby to jego niemal białe odnóża, których golenie są wyraźnie rozszerzone i dobrze widoczne (z odległości przynajmniej 0,5 m), mimo niewielkich rozmiarów ważki. Drugą cechą ułatwiającą identyfikację ze znacznie większej odległości jest jasne ubarwienie ciała - bladoniebieskie u samców i kremowe (ewentualnie z domieszką koloru żółtawego, zielonkawego lub jasnobrązowego) u samic.
Dla mnie te cechy rozpoznawcze są zupełnie wystarczające, niemniej podaję w miarę dokładny opis wyglądu pióronoga zwykłego.
Spotykam je w pobliżu stawów nieopodal Mojego Lasu, niejednokrotnie kilkanaście, ale i kilkadziesiąt metrów od brzegu. Jedną samicę zauważyłam także na skraju pola oddalonego kilkaset metrów (1 km?) od stawu, bądź rzeki.
Więcej zdjęć ważek z tego gatunku przedstawiłam TUTAJ i TUTAJ.

Pióronóg zwykły (Platycnemis pennipes) - samica

Pióronóg zwykły (Platycnemis pennipes) - samiec

Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes (Pallas 1771) jest jedynym gatunkiem z rodziny pióronogowatych spotykanym w Polsce.
Zasiedla całą Europę od Pirenejów po Ural, z wyłączeniem Irlandii, Sycylii, północy Skandynawii i Wielkiej Brytanii oraz strefę klimatu umiarkowanego Azji po Jenisej. W Polsce gatunek pospolity.
Przy pobieżnym oglądzie przypomina łątkę dzieweczkę (również podobne rozmiary ciała), jednak samce, w odróżnieniu od innych gatunków równoskrzydłych, mają barwę bladoniebieską (inne - intensywnie niebieską). Samice również są bledsze od innych gatunków.
Białe, lub niemal białe odnóża są dość dobrze widoczne, co ułatwia rozpoznanie.

Długość ciała - (32)35-37 mm
Rozpiętość skrzydeł - do 48 mm
Długość skrzydła - 19-23 mm
Czas występowania imagines - od połowy maja do września
Obszar występowania - na terenie całego kraju, z wyjątkiem obszarów górskich powyżej 600 m n.p.m.

Miejsca występowania -  wszelkiego rodzaju wody wolno płynące i stojące - rzeki, błotniste strumienie, kanały, ale przede wszystkim jeziora, stawy, starorzecza i żwirownie czy rowy o bogatej roślinności. Imagines przebywają wśród roślinności przybrzeżnej, nie oddalają się od zbiorników wodnych. Zdarza się jednak, że młode, niedojrzałe osobniki, które zabłądziły, można spotkać nawet kilka kilometrów od zbiornika wodnego

Dymorfizm płciowy - wyraźny.
       Samiec jasnoniebieski z czarnym rysunkiem obejmującym potylicę, grzbietową część tułowia i odwłoka. Na jasnoniebieskim odwłoku występują pary czarnych oznaczeń na S2-S6. Segmenty S7-10 są szerzej zaznaczone na czarno.
Rysunek na odwłoku dość zmienny - ma postać dwóch rozszerzających się ku tyłowi pasków.
       Samice początkowo białe, po pewnym czasie przyjmują barwę kremową, bladożółto-zielonkawą, z czarnym rysunkiem na każdym segmencie, podobnym do obecnego u samców. Paski biegnące wzdłuż szwu humeralnego są dość wąskie. Szerokie, jasne pasy znajdują się poniżej linii środkowej tułowia.

Skrzydła - czarno użyłkowane. Pólka czworokątne
Pterostigmy - rude, brązowawe, jasnobrązowe

Nogi z wyraźnie rozszerzonymi jasnymi (wręcz białymi) goleniami, pokrytymi długimi szczecinkami (kolcami). Na odnóżach, po stronie zewnętrznej, widoczny jest cienki czarny (ciemny) pasek. Samce często wymachują odnóżami w locie, demonstrując przed innymi samcami swoje szerokie, pokryte szczecinkami golenie.

Głowa - z ciemną, prostą linią pomiędzy oczami. 
Przedtułów przypominający swym wyglądem pognieciony kołnierzyk (cecha rozpoznawcza). 
Tułów -  Czarny pas biegnący wzdłuż szwu humeralnego tułowia jest wyraźnie rozdwojony (cecha rozpoznawcza). 
Odwłok -  na bokach ostatnich segmentów charakterystyczne ciemne plamki. 
Narządy analne - jasne. Dolne narządy analne samca są nieco dłuższe od górnych.

Rozród - jaja składane w tandemie. Po kopulacji samiec przytrzymuje samicę za przedtułów. Samica składa jaja na roślinach podwodnych lub na pływających częściach roślin, np. na spodzie liści.
Larwa o krótkiej masce i charakterystycznych szerokich, zakończonych nitkowatym wyrostkiem skrzelotchawkach, rozwija się w wodzie przez dwa lata. Kształt wydłużony i stopniowo zwężający się ku tyłowi o długości 18,5-22 mm.

Pióronóg zwykły (samiec i samica) - źródło

Pióronóg zwykły (Platycnemis pennipes) - głowa i tułów samicy widziane z góry. Przedtułów swym wyglądem przypomina pognieciony kołnierzyk (cecha rozpoznawcza)

Pióronóg zwykły (Platycnemis pennipes) - rysunek czarnych plam na segmentach odwłoka samicy jest podobny do występującego u samców.

Pióronóg zwykły (Platycnemis pennipes) - odwłok tej samej samicy pod innym kątem (bardziej z boku)

Pióronóg zwykły (Platycnemis pennipes) - odwłok samca widziany z boku. Dolne narządy analne są nieco dłuższe od górnych.

Pióronóg zwykły (Platycnemis pennipes) - odwłok samca widziany z góry. Segmenty S7-10 są szerzej zaznaczone na czarno. Rysunek na odwłoku dość zmienny, ma postać dwóch rozszerzających się ku tyłowi pasków.

Źródła i linki:
link 1, link 2, link 3, link 4, link 5
ftp://delta-intkey.com/britin/odo/www/pennipes.htm


18 478

pióronóg zwykły, Platycnemis pennipes, pióronóg zwykły opis ważki, Platycnemis pennipes informacje opis, pióronóg zwykły zdjęcia informacje, Platycnemis pennipes zdjęcia opis, pióronóg zwykły ważki zachwycone, Platycnemis pennipes wazki zachwycone,