Szablaki z czerwoną pręgą

Pozostałe ważki z mojej kolekcji planowałam przedstawić razem, ale doszłam do wniosku, że jednak muszę podzielić je jeszcze na dwie grupy. Powodem tego jest dość wyraźna różnica w ubarwieniu odwłoków - część posiada czerwoną linię wzdłuż górnej części brązowego, bądź piaskowego odwłoka; pozostałe natomiast mają odwłoki w kolorze niezupełnie czerwonym - jasnoczerwone z domieszką koloru żółtego.
Zatem dziś przedstawiam kolejną grupę siedmiu szablaków właśnie z tą czerwoną pręgą.
Nie jestem pewna, czy takie ubarwienie odwłoka jest charakterystyczne dla konkretnego gatunku (??). Być może ma to związek z wiekiem ważki. Nie potrafię jednak na razie się zdecydować - czy pręga czerwonego koloru jest w zaniku i będzie ustępować kolorowi brązowemu, co świadczyłoby(?) o starzeniu się ważki, czy odwrotnie - czerwień dopiero "rozleje" się na boki zabarwiając cały odwłok, co świadczyłoby o dojrzewaniu ważki, zwłaszcza (tylko?) samców, które najczęściej mają właśnie czerwony odwłok, niezależnie od gatunku (z wyjątkiem szablaka czarnego).

Jeśli przyjrzeć się dokładniej zdjęciom, można zauważyć, że wszystkie przedstawiają szablaki... żółtonogie. Myślę, że dobrze zrobiłam grupując ważki wg pewnych podobieństw - w mniejszym zestawieniu czasem więcej widać.

L2013-08-25[2]

L2013-08-25[4]

W2013-08-30[1] samica

W2013-08-30[2]

W2013-08-30[3] samica

L2013-08-31[1]

L2013-09-07[1] samica

Szablaki o brązowym odwłoku

Ważek, których odwłok jest brązowawy, beżowy, żółtawy czy wręcz żółty mam znacznie mniej w swojej kolekcji, którą jakoś staram się podzielić na grupy. Pierwszą część (10 okazów) przedstawiłam ostatnio, druga część to osobniki o odwłoku nie zawierającym zabarwienia czerwienią. Kierując się tą cechą, dodaję tutaj także "rodzynka" - szablaka czarnego. Zatem trzecią i najliczniejszą grupę będą stanowiły szablaki, których odwłoki, obok koloru czerwonego zawierają domieszkę innego - brązowego lub jasnopomarańczowego czy żółtego. Tę grupę przedstawię przy następnej okazji.
Zaznaczam, że każde zdjęcie przedstawia innego osobnika, choć oczywiście, gatunki mogą się powtarzać. Pod zdjęciem umieszczam krótki opis, który niejednokrotnie został uściślony lub zweryfikowany na podstawie innych ujęć tego samego okazu. Czasem jednak, z uwagi na brak możliwości wykonania ujęcia z innej strony, złą jakość zdjęć, bądź znikomą ich ilość - niektóre opisy są niekompletne.
Zdjęcia ułożone są chronologicznie (wg daty wykonania).

Szablak W2013-08-23[2] - samica, odwłok jasno brązowy z dwiema szerokimi plamkami na VIII i IX segmencie oraz linią brązowych plamek wzdłuż boków odwłoka, od spodu biały nalot, nogi żółte, oczy brązowo-jasnozielone, czoło jasne, widoczne szwy, brak zażółceń u nasady skrzydeł

Szablak W2013-08-30[4] - młoda samica szablaka wiosennego, odwłok zółty z pomarańczowymi obwódkami na końcu każdego segmentu i wyraźną czarną linią i dwiema szerokimi plamami na 8 i 9 segmencie, nogi żółte, oczy różowawo-niebieskie, czoło kremowe, zażółcenia na skrzydłach 

Szablak W2013-09-05 - samiec szablaka czarnego (szkockiego), odwłok czarny, również czarne narządy analne, czarne nogi, oczy ciemnobrązowe(czarne) od góry, zielone od spodu, widoczny szew, brak zażółceń na skrzydłach

Szablak W2013-09-06 - odwłok  jasnobrązowy jak i narządy analne, nogi czarne, oczy jasnobrązowe(jasnoczerwone?) od góry i zielonawe(niebieskawe??) od spodu, czoło żółtawe, widoczny szew, zażółcenia u nasady skrzydeł

Szablak L2013-09-07[3] - odwłok piaskowy z linią trójkątów zwiększających się ku tyłowi, narządy analne jasne, oczy brązowo-brązowawe, czoło jasne (piaskowe), brak szwu, zażółcenia na skrzydłach

Szablak L2013-09-07[4] - odwłok jasnobrązowy (piaskowożółty) z linią ciemnych trójkątów po bokach , oczy brązowo-brązowe, czoło żółtawe, brak szwu, nogi żółte, na skrzydłach zażółcenia

Szablak P2013-09-10 - odwłok brązowy z wyraźną linią trójkątów zwiększających się ku tyłowi, na 8 i 9 segmencie "rozlane" czarne plamy, prawdopodobnie od spodu białawy, narządy analne brązowe, oczy brązowo - szarozielone, czoło brązowawe, brak szwu, nogi żółte, zażółcenia na skrzydłach

szablaki zdjęcia, szablaki brązowy odwłok,

Szablaki o czerwonym odwłoku

Zadałam sobie mnóstwo pracy, ale w końcu jest efekt! Przejrzałam wszystkie zdjęcia ważek, które zrobiłam w tym roku. Okazało się, że sfotografowałam aż 30 różnych szablaków. Oprócz nich jeszcze 4 inne ważki, którymi na razie nie będę się zajmować.
Żeby pokazać wszystkie moje szablaki kadrowałam wybrane zdjęcia w ten sposób, aby każda ważka miała głowę z lewej strony. Niektóre zdjęcia są nieostre, trudno, były to jednak najostrzejsze kadry danego osobnika. Zależało mi, by jak najwyraźniej przedstawiał się odwłok - przecież to on w pierwszej kolejności najbardziej rzuca się w oczy, a jego wnikliwy ogląd pozwala na określenie płci, gatunku, a czasem i wieku danego osobnika. I o to przecież mi chodzi - nadal wierzę, że stworzenie kalkulatora szablaków ma sens.
Póki co nie deklaruję się, ani nawet nie przymierzam do próby określania gatunków moich szablaków. Na razie patrzę, analizuję, wyciągam wnioski i zbieram dane - właśnie po to, by kiedyś stało się to dla mnie możliwe, sporządzam te zestawienia, tabele i notatki.
Zastanawiałam się jak podzielić te zdjęcia, by nie pogubić się w ich nadmiarze i postanowiłam, że będzie to podział wg kolorów odwłoków. w pierwszej kolejności przedstawiam te z czerwonymi odwłokami.
Zaznaczam, że każde zdjęcie przedstawia innego osobnika, choć oczywiście, gatunki mogą się powtarzać. Pod zdjęciem umieszczam krótki opis, który niejednokrotnie został uściślony lub zweryfikowany na podstawie innych ujęć tego samego okazu. Czasem jednak, z uwagi na brak możliwości wykonania ujęcia z innej strony, złą jakość zdjęć, bądź znikomą ich ilość - niektóre opisy są niekompletne.
Zdjęcia ułożone są chronologicznie (wg daty wykonania).

Szablak L2013-08-11 -  czerwony odwłok z dwiema czarnymi podłużnymi plamkami, narządy analne czerwone, czarne nogi, czekoladowo-brązowe(?) oczy, czerwone czoło, czarne szwy, zażółcenia u nasady skrzydeł.

Szablak L2013-08-18 -  czerwony odwłok z dwiema czarnymi trójkątnymi plamkami i widocznymi przetchlinkami, narządy analne jasne, żółte nogi, brązowe oczy, czoło jasne, beżowe; czarne szwy, brak zażółceń u nasady skrzydeł.

Szablak W2013-08-23 -  samiec, czerwony odwłok z dwiema czarnymi podłużnymi plamkami, narządy analne jasnoczerwone, czarne nogi, czekoladowo-burozielone oczy, czerwone czoło jaśniejsze po bokach, czarne szwy, zażółcenia u nasady skrzydeł.

Szablak L2013-08-24 -  czerwony odwłok (po bokach jaśniejszy) z dwiema czarnymi trójkątnymi plamkami i widocznymi przetchlinkami, narządy analne jasne, żółte nogi, brązowe-jasnobrązowe oczy, czoło brązowawe jaśniejsze po bokach; czarne szwy, brak zażółceń u nasady skrzydeł.

Szablak L2013-08-25[1] -  czerwony odwłok z dwiema czarnymi trójkątnymi plamkami i widocznymi przetchlinkami, narządy analne różowawe, żółte nogi, ciemnobrązowo-brązowe (burozielone?) oczy, czoło brązowe; czarne szwy, brak zażółceń u nasady skrzydeł.

Szablak L2013-08-25[2] - czerwony odwłok z dwiema (parami??) czarnymi plamkami i widocznymi przetchlinkami, narządy analne jasnobrązowe, nogi żółte(?), czekoladowo-brązowe (czerwonawe?) oczy, brak zażółceń u nasady skrzydeł.

Szablak L2013-08-25[2] - czerwony odwłok z dwiema czarnymi podłużnymi plamkami i czarną linią plamek wzdłuż dolnej krawędzi, narządy analne jasnoczerwone (pomarańczowe?), czarne nogi, czekoladowo (czerwono?)-burozielone oczy, czerwone czoło jaśniejsze po bokach, czarne szwy, zażółcenia u nasady skrzydeł.

Szablak L2013-08-31 - czerwony odwłok z dwiema czarnymi podłużnymi plamkami i czarną linią plamek wzdłuż dolnej krawędzi,, narządy analne jasnoczerwone, czarne nogi, czekoladowo-burozielone oczy, czerwone czoło, czarne szwy, zażółcenia u nasady skrzydeł.

Szablak L2013-09-08 - czerwony odwłok z dwiema czarnymi podłużnymi plamkami, narządy analne jasnoczerwone (pomarańczowe?), czarne nogi, czekoladowo-burozielone oczy, brązowe czoło, zażółcenia u nasady skrzydeł.

Szablak W2013-09-19[2] -  czerwony odwłok z dwiema czarnymi trójkątnymi plamkami i widocznymi przetchlinkami, narządy analne różowawe, żółte nogi, ciemnobrązowo-brązowawe oczy, czoło brązowe; czarne szwy, zażółcenia u nasady skrzydeł.

Tymczasowe oznaczenia szablaków

Oznaczenie gatunków, a może i płci oraz wieku szablaków jest celem moich rozważań i analiz. Na razie nie czuję się dostatecznie kompetentna, by operować nazwami gatunków. No, może poza szablakiem czarnym (samcem) oraz szablakiem wędrownym vel wiosennym (samicą), które są bardzo charakterystyczne. Przypuszczam, że w swojej kolekcji nie posiadam szablaka przepasanego, gdyż żaden z moich okazów nie posiadał pasów na skrzydłach.
Co do reszty - wszystko jest możliwe...

Postanowiłam tymczasowo (do czasu ustalenia gatunku) oznaczać moje szablaki prostymi symbolami np. L2013-08-11 czy W2013-09-19. Podane przykłady nie są przypadkowe - to pierwszy i ostatni szablak, którego sfotografowałam w tym roku.

Co oznaczają ww symbole:

• L lub W to mój Las lub Łąka Wschodnia - jedno z dwóch miejsc, gdzie fotografowałam.
  -- W pobliżu Lasu znajdują się 2 stawy
  -- Łąka Wschodnia jest bardzo rozległa - mimo, że sprawia wrażenie suchej, to są tam miejsca podmokłe, gdzie rosną trzciny, a nawet pałka szerokolistna
  -- P oznacza pole, a właściwie ścieżkę obok niego. Tam sfotografowałam tylko jedną ważkę
• np. 2013-08-11 oznacza datę wykonania zdjęcia
• ewentualny numer [1],[2] itd. oznacza kolejną ważkę sfotografowaną tego samego dnia.

Szablaki żółtonogie i czarnonogie - prezentacja

Gdy obejrzałam swoje notatki i tabele na blogu, tak jedną po drugiej - rzuciła mi się w oczy pewna prawidłowość, której wcześniej, na gorąco, nie zauważyłam. Mianowicie to, że szablaki żółtonogie pod względem długości ciała i rozpiętości skrzydeł, plasują się w dolnych częściach obu tabel. Wynika z tego, że grupa żółtonogich jest jednocześnie grupą ważek większych niż czarnonogie!
Oczywiście są wyjątki - żółtonogi szablak południowy ma najmniejszą rozpiętość skrzydeł (5 cm), ale pozostałe żółtonogie mają 6 i 6,4 cm (po 2 gatunki).
Z kolei pod względem długości ciała szablak południowy jest na 3. miejscu. Dwa pierwsze miejsca zajmują najmniejsze (najkrótsze) szablaki czarnonogie...
Oj, robi się zbyt skomplikowanie!

Przygotowałam zatem prezentację wizualną przedstawiającą wielkość szablaków.

• Kolejność gatunków wynika z długości ciała przyjętej jako główny wskaźnik. 
• Kolorowe słupki przedstawiają długość ciała poszczególnych gatunków. W niektórych przypadkach słupki są jakby nierówne, co oznacza, że dany gatunek może osiągać mniejszą lub większą długość lub coś pomiędzy tymi wymiarami. A może być też i tak, że długość ciała danego gatunku szablaka zależy od płci (?? - może kiedyś tego się dowiem)
• Jasnobłękitne słupki pokazują rozpiętość skrzydeł danego gatunku.
• Wysokość słupków jest proporcjonalna - prezentację wykonałam w arkuszu kalkulacyjnym i skopiowałam do Paint'a. 

Trochę żałuję, że pominęłam siatkę, ale z drugiej strony, prezentacja mogłaby stać się mniej czytelna. Ale i tak będę ją rozwijać i uzupełniać, więc nic straconego. Zatem słupki pokazują proporcję pomiędzy długością ciała, rozpiętością skrzydeł i pomiędzy poszczególnymi gatunkami szablaków.

Porównanie wielkości szablaków (9 gatunków występujących w Polsce). Zestawienie uwzględnia długość ciała oraz rozpiętość skrzydeł. Szablaki żółtonogie zostały zaznaczone żółta kropką.

Szablaki - kolor oczu

Na podstawie obejrzanych zdjęć oraz opisów dostępnych w internecie sporządziłam zestawienie kolorystyki oczu poszczególnych gatunków szablaka - odrębnie dla samców i samic. Kolory w tabeli, z uwagi na ubogość dostępnej palety w arkuszu, są nieco symboliczne, ale choć nie w pełni oddają wszystkie odcienie (ocena koloru oczu zależy też od światła), to z pewnością pomagają  w orientacji.
Dla jasności podaję, że olbrzymie w stosunku do wielkości głowy, oczy ważki są co najmniej dwubarwne - górna część jest w jednolitym kolorze od czarnego, poprzez różne odcienie brązu do wręcz różowego (w zależności od gatunku). W porównaniu do części dolnej wydaje się bardziej matowa, a ubarwienie jej jest jednorodne.
Natomiast dolną część oka określiłabym jako bardziej szklistą(?), mieniącą się barwami (np. zieloną i brązową) w zależności od kąta padania światła. Być może z tego powodu opisy nie są jednoznaczne i często obfitują w określenia np. zielonkawy, burobrązowy, brązowawy itp., które także stosuję. Poza tym, ta część oka zwykle jest usiana cętkami w ciemniejszym odcieniu.

Podobno kolor oczu zmienia się wraz z wiekiem szablaka. Najczęściej, a może zawsze jest tak, że młodziutki samiec swoim ubarwieniem ciała bardzo przypomina samicę. Jedyne co zdradza jego płeć to obecność wtórnego aparatu kopulacyjnego na drugim segmencie odwłoka (od spodu).
Ponadto wszystkie młode szablaki mają jaśniejsze, jaskrawsze, żywsze, kontrastujące ubarwienie, ale z wiekiem brązowieją, "płowieją" i tracą intensywne kolory.

Kolor oczu u szablaków (samce i samice) - zestawienie

Gatunek szablaka	Samiec Kolor oczu	góra	dół	Samica Kolor oczu	góra	dół
szablak czarny (szkocki)   Sympetrum danae	Ciemnobrązowe, czarne - Zielone, zielonkawe			Brązowo-czerwone (ciepły brąz) - Żółtozielone, jasnozielone (mniej jaskrawe)
szablak krwisty    Sympetrum sanguineum	Brązowe (czekoladowe) - Zielonawe, brązowawe			Ciepłobrązowe - Zielonawe
szablak południowy   Sympetrum meridionale	Brązowo-czerwone - Brązowe   L			Brązowe  - Beżowy brąz, rudawobrązowe L
szablak późny (podobny)   Sympetrum striolatum	Brązowe (czekoladowe) -  Zgniłozielone, burobrązowe L			Brązowe - Zielonawe, szarozielone L
szablak przepasany (górski)  Sympetrum pedemontanum	Jasnobrązowe (młody), brązowe  - Zielonożółte (młody), zielone, brązowe (podobnie do krwistego)			Ciemnobrązowe - Brązowe
szablak przypłaszczony    Sympetrum depressiusculum	Czerwone, czerwonobrązowe - Zielone, żółtozielone			Czerwone - czerwonobrązowe Zielone, żółtozielone
szablak wędrowny (wiosenny)   Sympetrum fonscolombii	Jasnoczerwone, różowoczerwone, jasnobrązowe (młody) - Niebieskie L			Różowo-czerwone, różowe, malinowoczerwone - Niebieskie L
szablak zwyczajny    Sympetrum vulgatum	Brązowe  - Zielonkawe (młody), brązowawe L			Brązowe - Zielone, bure, brązowe L
szablak żółty   Sympetrum flaveolum	Rudobrązowe - Zielonkawe, zielono-rudawe L			Brązowe, brązowo-czerwone   - Żółtozielone, zielone L

Szablaki - kolor czoła

Oto wynik mojej kolejnej "zabawy" w zestawienia :-). Poniżej zamieszczam alfabetyczny wykaz wraz z opisem kolorystyki czoła (a czasem i nadustka), zarówno samca, jak i samicy. Kolorystyka w tabeli jest dość symboliczna, ale w końcu najważniejszy jest sam opis. Do jego stworzenia przyczyniły się już istniejące opisy gatunków szablaków, choć czasem musiałam je ujednolicić lub uzupełnić na podstawie zdjęć. Podwójne kolory mają służyć temu, by pokazać albo dwa występujące kolory (np. szablak czarny), albo zakres kolorów, w którym czoło zmienia się z wiekiem lub występuje, być może, u poszczególnych osobników.

 Kolor czoła szablaków (samce i samice) - zestawienie

Gatunek szablaka	Samiec kolor czoła			Samica kolor czoła
szablak czarny (szkocki) Sympetrum danae	czarne z żółtymi bokami			jasnożółte, z wiekiem ciemniejące do ciemnożółtego
szablak krwisty  Sympetrum sanguineum	czerwone (nadustek żółtawy do czerwonego)			jasne, żółtawe; podobnie nadustek
szablak południowy  Sympetrum meridionale	jasne, ciemniejące z wiekiem do czerwonego			jasne, miejscami różowiejące. Niemal niewidoczny szew
szablak późny (podobny) Sympetrum striolatum	żółte, piaskowe lub jasnobrązowe; jasny (różowawy?) nadustek; brak szwu			żółte, piaskowe lub jasnobrązowe; jasny (różowawy?) nadustek; brak szwu
szablak przepasany (górski)  Sympetrum pedemontanum	żółtawe do czerwonego (czerwienieje z wiekiem)			jasne
szablak przypłaszczony  Sympetrum depressiusculum	kremowo-żółtawe do żółtego			kremowo-żółtawe do żółtego
szablak wędrowny (wiosenny) Sympetrum fonscolombii	różowo-czerwone, po bokach jaśniejsze			białawe, jasne, jasnożółte
szablak zwyczajny   Sympetrum vulgatum	jasne, żółte do lekko czerwonego			jasne, żółte do lekko czerwonego
szablak żółty   Sympetrum flaveolum	jaskrawe jasnożółte, żółtopomarańczowe do czerwonego			żółte