11.07.2014

Długość życia ważek


Ciekawi mnie jak długo żyją ważki? Z dostępnych informacji dowiaduję się, że imagines żyją:
  • od kilku tygodni do sześciu miesięcy, jeśli jest ciepło i sucho   (źródło)
  • życie imagines trwa przeciętnie od 2 tygodni do 2 miesięcy    (źródło)
  • większe gatunki żyją do czterech miesięcy   (źródło)
  • około trzech miesięcy   (źródło)
  • poza nielicznymi wyjątkami maksymalna długość życia imago wynosi 2 miesiące   (źródło)
  • w naszej strefie klimatycznej istnieje dysproporcja długości fazy larwalnej, trwającej od kilku miesięcy do 3, 4 lat, i dorosłej - od kilkunastu do kilkudziesięciu dni   (źródło)
  • pomijam źródła podające, że "ważki żyją kilkanaście godzin do doby", jako niewiarygodne (nie podano żadnych gatunków). Sądzę, że autorzy tych wieści mylą ważki z jętkami.

Niemal wszystkie gatunki ważek występujące w Polsce, po długim okresie życia larwalnego (trwającym zwykle około roku - np. szablaki, dwóch - np. trzepla zielona, żagnica wielka) i przeobrażeniu przechodzą okres młodzieńczy (juwenilny), trwający do czasu osiągnięcia dojrzałości płciowej. W tym okresie ważki intensywnie odżywiają się polując na różnego rodzaju drobne owady (komary, muszki, muchy, czasem także... inne ważki) - są wyłącznie mięsożerne.
Dorosłe życie ważki jest zwykle krótsze niż okres młodzieńczy. W tym czasie ważki nadal chętnie polują, lecz najsilniejszym instynktem determinującym ich zachowanie jest instynkt przedłużenia gatunku.

Wyjątek, pod względem długości życia stanowią dwa gatunki straszek - syberyjskiej (północnej) Sympecma paedisca oraz straszki pospolitej Sympecma fusca z rodziny pałątkowatych Lestidae. Są to jedyne gatunki ważek (występujących w Polsce), u których okres larwalny trwa znacznie krócej niż życie imago. Ważki te przechodzą  przeobrażenie w drugiej połowie lata, zimują jako imagines w stanie diapauzy, często oszronione i ukryte w zeschłej roślinności. Do rozrodu przystępują dopiero... następnej wiosny (okres godowy trwa do maja). Po złożeniu jaj ważki te wkrótce giną (najpóźniej w czerwcu). Potomstwo straszek po krótkim okresie larwalnym (2-3 miesiące) przeobraża się tego samego roku latem.

Ciekawe jest to (choć nie wiem czy dotyczy to polskich gatunków), że poszukując terenów lęgowych, ważki mogą przemierzyć nieprawdopodobnie duże odległości. Podobno mogą przelecieć bez lądowania nawet 4 tysiące kilometrów.
Po trwającym około dwóch tygodni okresie rozrodczym, ważki starzeją się i to w sposób widoczny. O ile osobniki juwenilne są jeszcze nie do końca wybarwione jak te w "kwiecie wieku", o tyle osobniki stare tracą swoje intensywne ubarwienie, które szarzeje, brązowieje i blaknie. Często można zaobserwować uszkodzone skrzydła (u samców jest to najczęściej efekt bójek z rywalami). Zdarza się, że ostatnie dni życia ważki spędzają w miastach i ogrodach. Wygrzewają się w słońcu, wybierając nagrzane miejsca (np. kamienie). Polują rzadko lub wcale.

To na razie tyle co udało mi się ustalić w sprawie długości życia ważek. Niby dużo, ale tak naprawdę trudno się "zdecydować" - widełki od 14 dni do 6 miesięcy są zbyt rozległe. Sądzę, że w naszym klimacie, gdzie trudno o 6 miesięcy ciepłej i suchej pogody, ważki nie dożywają tak sędziwego wieku. Wydaje mi się, że dwa do trzech miesięcy to dość prawdopodobna długość życia ważek średniej wielkości, takich jak szablaki, o ile wcześniej nie padły łupem pająka, ptaka czy żaby.
Jeśli długość życia zależna jest (oprócz stanu pogody) także od wielkości ważki, to można by przyjąć, że ważki równoskrzydłe żyją krócej niż szablaki, a te krócej niż większe gatunki (np. z rodzin gadziogłówkowatych, szklarnikowatych, szklarkowatych czy żagnicowatych).


    Poniżej prezentuję zdjęcia kolejnego szablaka krwistego, którego spotkałam w Moim Lesie, nieopodal Małego Stawu, ale jakieś 150 m dalej niż tego z poprzedniego dnia, jeszcze niedojrzałego. Jego wygląd (ubarwienie) wskazują, że jest to (niemal?) dorosły samiec - jego odwłok oraz tułów są "odpowiednio" wybarwione, choć przydatki analne powinny przybrać czerwonawy odcień.
Na pierwszym zdjęciu (u góry) można dopatrzyć się, że skrzydła tego szablaka w w słońcu mienią się metalicznie czerwono.
Fotografowałam go znów w dość niekomfortowych warunkach (słońce niemal na wprost, szablak siedzący na suchej, kołyszącej się roślinie zwisającej nad zagłębieniem terenu. Mimo, że i ten osobnik nie był zbyt płochliwy i mogłam fotografować go przez kilka minut, jako tako wyszło tylko tych pięć zdjęć z... kilkudziesięciu.
Zapewne to niemożliwe, by był to ten sam samczyk, którego spotkałam dzień wcześniej, ale dał mi do myślenia. O tym, co z tego wynikło napisałam TUTAJ.

Szablak krwisty Sympetrum sanguineum - siadając w miejscu nasłonecznionym przybrał pozycję obelisku (fot. 6 lipca)
Dojrzałe samce Sympetrum sanguineum mają intensywny ciemnoczerwony odwłok i niemal jednolicie brązowoczerwony tułów. Żyłki w skrzydłach tego samca mieniły się ciemnoczerwono, metalicznie w promieniach słońca.
Szablak krwisty - niemal dojrzały samiec. Co chwilę zrywał się do lotu (polował?) i wracał na tę samą roślinę. W okresie poprzedzającym rozród ważki nieustannie polują i jedzą, by nabrać sił.
Ważki, chroniąc się przed przegrzaniem, unoszą wysoko odwłok kierując jego koniec ku słońcu, co powoduje mniejsze nasłonecznienie jego powierzchni. Szeroko rozstawione skrzydła zacieniają tułów i odbijają promienie słoneczne.

Miejsce - Mój Las w przy ścieżce wzdłuż Małego Stawu (pobliże stanowiska tawuły Douglasa)
Czas - ok. 13 -13.06
Pogoda - słonecznie, ciepło



źródło 1, źródło 2, źródło 3

5 162


ile żyje ważka, ile żyją ważki, jak długo żyje ważka, jak długo żyją ważki, długość życia ważek, długość życia ważki, długość życia ważki zachwycone


3 komentarze:

  1. Wszystko bardzo fajnie opisane i wiele ciekawych informacji :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Pomału zbieram różne informacje o życiu i zachowaniach ważek. Cieszę się, jeśli są przydatne. Dziękuję i pozdrawiam :-)

      Usuń