24.02.2016

Lecicha pospolita - SAMICA



Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) – gatunek ważek różnoskrzydłych występujący w Europie i Azji. Jeden z najpospolitszych gatunków w Polsce. Imagines latają od maja do sierpnia.
Zdaje się jednak, że mogą występować nieco dłużej - ja sfotografowałam jedną samicę jeszcze 7 września.
Opis gatunku podałam  TUTAJ. Poniżej przedstawiam opis wyglądu samicy.

Samice lecichy pospolitej spotkałam już kilkukrotnie, ale były one znacznie starsze od tej ze zdjęcia poniżej. Dotąd sądziłam, że żółto ubarwiona samica jest niedojrzała, a okazuje się, że takie ubarwienie jest typowe dla samic z tego gatunku.

Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - tułów i odwłok samicy są żółte z ciemnym rysunkiem. Długość ciała (44)47-(49)53 mm, rozpiętość skrzydeł  77-(80)82 mm  (autor zdjęcia Michael Apel)


Lecicha pospolita - opis wyglądu samicy:

  • Długość ciała - (44)47-(49)53 mm
  • Rozpiętość skrzydeł  - 77-(80)82 mm;  długość skrzydła 35-40 mm
Oczy - zielone lub oliwkowozielone stykają się na stosunkowo krótkim odcinku.
Czoło - jasne, kremowe
Tułów - brązowy-oliwkowy, dość jednolicie ubarwiony, jaśniejszy niż u samców
Odwłok - lancetowaty, długości 30-35 mm, u młodocianych - żółty z dwiema falistymi, czarnymi liniami po bokach. U dojrzałych - brązowy, u starych - brązowo-szary, niekiedy szary.
Narządy analne - krótkie i szeroko rozstawione, czarne (u obu płci)  
Skrzydła - żyłki kostalne żółtawe, pozostałe żyłki czarne, skrzydła bezbarwne u obu płci. Brak zażółceń przy nasadach skrzydeł. W spoczynku skrzydła rozłożone mniej więcej poziomo. Skrzydła I i II pary różniące się pod względem kształtu i użyłkowania.
Pterostigmy - brunatne lub czarne u obu płci. Są ponad dwa razy dłuższe (lecz nie więcej niż pięć razy) od swej szerokości.
Nogi - czarne z szarymi, żółtawymi lub brązowawymi smugami na udach.

Samice zachowują swój kolor i oznaczenia przez całe życie, choć z wiekiem stają się szaro-brązowe, a oczy mogą przybrać brązowawy odcień.


Niemal za każdym razem widywałam samice siedzące na piaszczystej ścieżce. Nie były zbyt płochliwe - jedne pozwalały podejść bardzo blisko i nie zwracały na mnie uwagi, inne odfruwały na bezpieczną odległość 2-3 m i znowu siadały na ziemi. Samica ze zdjęć poniżej, jak widać, jest już mocno dojrzała (stara?), o czym świadczy niebieskawe ubarwienie odwłoka. Wówczas jednak wydała mi się być w kwiecie wieku, zwłaszcza, że jej skrzydła są w doskonałym stanie.
Kilkakrotnie zmieniała miejsce odpoczynku, oddalając się ode mnie. Ja jednak wytrwale podążałam za nią. Opłaciło się - w chwilach spoczynku samica cierpliwie pozowała.

Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - Skrzydła są przejrzyste, bezbarwne, czarno użyłkowane z wyjątkiem żyłki kostalnej i drobnych żyłek w strefie marginalnej każdego skrzydła, które są żółtawe. Pterostigmy brunatne (fot. 7 września)
Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - na skrzydłach nie występują przebarwienia w okolicy nasady skrzydeł. Pterostigmy są co najmniej dwa razy dłuższe (lecz nie więcej niż pięć razy) od swej szerokości.
Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samice zachowują swoje ubarwienie i oznaczenia na odwłoku przez całe życie, choć z wiekiem stają się szarobrązowe. U niektórych bardzo starych samic rozwija się niewielki niebieskoszary nalot na odwłoku (fot 7 września)

Tę samicę do wylądowania na ziemi zmusił przelotny deszcz. Przez kilkanaście minut mogłam ją obserwować i fotografować, a ona niemal się nie poruszała. Jak sądzę, jest ona młodsza od wcześniej pokazanej samicy. Odwłok jest jeszcze żółtawy, natomiast brunatne linie zmieniły kolor na niebieskawy. Oczy są zielone, w górnej części widoczne są (pojawiły się?) brązowawe plamy, dolna część oka jest cętkowana. Na udach widoczne są żółtawe smugi, których jakoś nie dopatrzyłam się u dojrzałych samców (miał je tylko młodzik).

Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - oczy samicy są zielone lub oliwkowozielone i stykają się ze sobą na krótkim odcinku. Trójkąt potyliczny ciemny. Czoło jasne. Tułów brązowy-oliwkowy, dość jednolicie ubarwiony, jaśniejszy niż u samców. Szwy na tułowiu mało widoczne (fot. 5 lipca)
Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - odnóża są czarne z wyjątkiem części udowych, częściowo zabarwionych żółtawo, szaro lub brązowo. Te jaśniejsze smugi na udach są bardziej widoczne u samic niż u samców.

Tylko raz spotkałam typowo ubarwioną samicę. Ona również odpoczywała na piaszczystej ścieżce. Wydała mi się bardzo młoda.

Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum), młoda samica - jej odwłok jest żółty z dwiema falistymi, brunatnymi, bądź czarnymi liniami po bokach. Tułów również jest żółty, a oczy są jasnobrązowe (fot. 1 lipca)
Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - ciało tej młodej samicy jest jeszcze żółte (z czasem ciemne linie na odwłoku przybiorą szaroniebieską barwę). Ubarwienie skrzydeł nie zmieni się jednak. Na zdjęciu widoczne są żółte żyłki kostalne i drobne żyłki w strefie marginalnej każdego skrzydła (pozostałe żyłki są czarne), a także brunatne pterostigmy.

Schemat budowy lecichy pospolitej
1: nadustek, 2: antena (czułek), 3,4 czoło, 5: warga górna, 6: pazurki, 7: stopa 8: goleń, 9: kolce, 10: udo, 11: biodro, 12: szwy, 13: tułów, 14: odwłok, 15: przydatki analne, 16: pętla analna, 17: trójkąty środkowe, 18: skrzydło tylne, 19: skrzydło przednie, 20: pterostigma, 21: żyłki poprzeczne za węzełkiem, 22 : węzełek, 23: żyłki poprzeczne przed węzełkiem, 24: Arculus, 27: przedtułów, 28: warga dolna, 29: żuwaczki, 30: oko złożone  (źródło)



27 160


lecicha pospolita, lecicha pospolita samica, Orthetrum cancellatum, lecicha pospolita opis zdjęcia, lecicha pospolita samica opis, Orthetrum cancellatum obrazy informacje, lecicha pospolita ważki zachwycone, lecicha samica ważki zachwycone, Orthetrum cancellatum ważki zachwycone,

1 komentarz: