17.09.2013

Nogi szablaków

Pomimo, iż w internecie można znaleźć wiele informacji o gatunkach ważek występujących w Polsce, stale mam spory kłopot, by szybko i bezbłędnie określić ich gatunek. Dlatego postanowiłam założyć osobną stronę, na której będę umieszczać zwięzłe i jak najbardziej jednoznaczne opisy ważek, które spotkałam. Będzie to dla mnie również rodzaj mapy ważek, po której łatwiej mi będzie się poruszać przy opisywaniu kolejnych zdjęć tych owadów. Zatem spośród wielu gatunków, które występują w Polsce, mój spis będzie zawierał (i rozszerzał się) tylko o te gatunki, które udało mi się sfotografować oraz opis takich, z którymi te "moje" mogłabym pomylić. W pierwszej kolejności mam na myśli szablaki - ważki z tego rodzaju (Sympetrum) najchętniej mi pozowały.
Wszystko zaczęło się 11 sierpnia 2013 roku, gdy zupełnie dla mnie nieoczekiwanie, na ścieżce w niewielkiej odległości przysiadła ważka i pozwoliła mi zbliżyć się jeszcze bardziej i zrobić pierwsze zdjęcia. I tak to się zaczęło. Odtąd ważki i inne owady, które zechcą mi pozować mają pierwszeństwo przed roślinami (wszak one mogą chwilkę poczekać). Nie wiem jeszcze, na ile temat ważek mnie wciągnie, ale ilość zdjęć różnych osobników o odmiennym ubarwieniu i szczegółach budowy, na które początkowo nawet nie potrafiłam zwrócić uwagi, a także wiedza jaką zdążyłam już posiąść - aż proszą się, by je zweryfikować i jakoś utrwalić.

Niedługo nadejdzie jesień, potem zima i ważki na długo znikną. Są zatem dwa wyjścia - albo poprzestać na tym co jest i wkrótce zapomnieć, a potem uczyć się od nowa, albo przygotować się solidnie do następnego sezonu letniego i uzbroić się w wiedzę, pozwalającą trafnie ocenić gatunek, choćby przelotnie napotkanej ważki. Wybieram to drugie, zwłaszcza, że opisy i zdjęcia mogą być pomocne innym, a lubię się dzielić tym, co wiem  :-)
No to do rzeczy! Zaczynam kolejną przygodę z ważkami w roli głównej. Chętnych zapraszam do uczestnictwa (komentarze i wskazówki będą mile widziane)  :-) 

Nic dziwnego, że ważki zaczęłam dostrzegać na początku sierpnia, bowiem szablaki najpospoliciej występują właśnie późnym latem i na początku jesieni. W Polsce występuje 9 gatunków szablaka, to nie tak dużo, więc mam nadzieję, że nie będzie większego kłopotu z rozróżnieniem poszczególnych gatunków, zwłaszcza, iż dwa są tak charakterystyczne, że nie sposób ich pomylić (szablak czarny - bo czarny i szablak przepasany - ma wyraźne pasy na wszystkich skrzydłach).

Pierwszą rzeczą, na którą należy zwrócić uwagę jest kolor nóg - jedne szablaki mają odnóża czarne (a przynajmniej jednolitego koloru - jest jeszcze kwestia wieku ważki), inne mają żółte lampasy na czarnych nogach.
Stąd pierwszy i najważniejszy podział szablaków na grupę czarnonogich (4 gatunki) i grupę żółtonogich (5 gatunków).
Rzucam zatem okiem na owe żółte nogi, by wyczulić wzrok na ten istotny szczegół i nie pomylić ich w przyszłości z czarnymi nogami (szablaków z drugiej grupy), od których tylko odbija się światło.

Nogi szablaków z grupy żółtonogich posiadają żółte lampasy na zewnętrznej stronie czarnych nóg
Nogi szablaków z grupy żółtonogich posiadają żółte lampasy na zewnętrznej stronie czarnych nóg
Nogi szablaków z grupy żółtonogich posiadają żółte lampasy na zewnętrznej stronie czarnych nóg
Nogi szablaków z grupy żółtonogich posiadają żółte lampasy na zewnętrznej stronie czarnych nóg
Nogi szablaków z grupy żółtonogich posiadają żółte lampasy na zewnętrznej stronie czarnych nóg
I czego można się dowiedzieć z tych zdjęć? Przynajmniej tego, w którym miejscu znajdują się owe żółte pasy (po zewnętrznej stronie), jak wyglądają nogi ważki z rodzaju szablak (Sympetrum) oraz tego, że lubią one przesiadywać na suchych roślinach :-).

A oto nazwy gatunków ważek należących do grupy żółtonogich :
  • Szablak południowy   Sympetrum meridionale
  • Szablak późny (podobny)   Sympetrum striolatum
  • Szablak wędrowny (wiosenny)   Sympetrum fonscolombii 
  • Szablak zwyczajny   Sympetrum vulgatum  
  • Szablak żółty   Sympetrum flaveolum
O ile, będąc na tym etapie rozważań nie chcę przesądzać o gatunkach ważek, których nogi pokazałam i które, oczywiście, sfotografowałam w całej okazałości, o tyle na razie wykluczam z tego grona szablaka żółtego, ponieważ ten posiada wyraźne zażółcenia na skrzydłach, a wydaje mi się, że żaden z "moich" nie wyróżniał się czymś takim. Ale być może niedokładnie przyjrzałam się skrzydłom i innym detalom. I właśnie temu - dokładnemu przyjrzeniu się ważkom i ich porównywaniu w celu rozróżnienia - ma służyć ta strona :-)

Na koniec dzisiejszej "lekcji", tak dla porządku, podaję nazwy czterech gatunków ważek czarnonogich, występujących w Polsce:
  • Szablak czarny (szkocki) Sympetrum danae   
  • Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
  • Szablak przepasany (górski) Sympetrum pedemontanum
  • Szablak przypłaszczony Sympetrum depressiusculum
 
 

kolor nóg szablaków, grupy szablaków kolor nóg, czarnonogie szablaki, żółtonogie szablaki, podział szablaków kolor nóg, zdjęcia nóg szablaków, chwile zachwycone ważki, kalkulator ważek

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz