W ubarwieniu samicy szablaka późnego nie występuje (moim zdaniem) kombinacja barw żółtej i czerwonej, za to w skład ubarwienia samców wchodzą takie kolory jak: żółty, jasnoczerwony i jasnobrązowy w różnych odcieniach plus jasnozielony kolor dolnej części oczu, z wiekiem przechodzący w jasny brąz.
 |
| Szablak podobny, szablak późny (Sympetrum striolatum) - 9 sierpnia Oczy tego samca są brązowo-zielone, na tułowiu widoczne są owe charakterystyczne żółte pasy przedzielone węższym czerwonawym. Pozostałości żółtej barwy na jasnoczerwonym odwłoku świadczą o tym, że jest to osobnik dość młody |
Poniższe zdjęcia ułożone są w odwrotnej chronologii wykonania (co nie oznacza ścisłego związku z wiekiem przedstawionych samców), gdyż zależało mi na pokazaniu w pierwszej kolejności typowego wyglądu przedstawicieli tego gatunku. Bo i po co od razu piętrzyć trudności?
 |
| Szablak późny (Sympetrum striolatum) - fot. 20 września Dojrzały samiec, w pełni wybarwiony - jego oczy przybrały ciemniejszy odcień brązu (góra), a w dolnej części barwę zielonkawą zastępuje jasny brąz. Odwłok jasnoczerwony, żółte pasy na tułowiu dobrze widoczne, choć nie są już tak bardzo jaskrawe. |
 |
| Szablak późny (Sympetrum striolatum) - 14 września To również dojrzały, w pełni wybarwiony samiec. Przypuszczam, że jest on nieco młodszy - barwy są żywsze, a czoło jaśniejsze |
 |
| Szablak późny (Sympetrum striolatum), dojrzały samiec - fot. 9 września Chociaż nie widać jego oczu, nie można więc stwierdzić, że nie posiada szwu, to jednak pewien szczegół anatomiczny widoczny właśnie z góry świadczy o tym, że jest to samiec właśnie tego gatunku. Jaki to szczegół, wyjaśniam na końcu notatki. |
 |
| Samiec szablaka późnego (Sympetrum striolatum) - fot. 19 sierpnia |
 |
| Samiec szablaka późnego (Sympetrum striolatum) - 18 sierpnia |
 |
| Samiec szablaka późnego (Sympetrum striolatum) - 18 sierpnia |
 |
| Samiec szablaka późnego (Sympetrum striolatum) - fot. 18 sierpnia |
 |
| Szablak późny (Sympetrum striolatum) - fot. 9 sierpnia To ten sam osobnik co na pierwszym zdjęciu. W czasie gdy go fotografowałam bezustannie wymachiwał tylną nogą. Dopiero na zdjęciach zobaczyłam, że stracił stopę |
W przypadku bardzo młodego samca, odróżnienie go od równie młodego szablaka zwyczajnego, sprawia niemały kłopot. W końcu nie bez przyczyny pierwotna nazwa szablaka późnego brzmi szablak podobny (bo podobny do zwyczajnego). Niedojrzałe samce obu gatunków są podobnie ubarwione - na żółto i mają brązowo-zielone oczy, do tego żółte lampasy na nogach.
Oczywiście, odróżnia je (nie)obecność szwu. Ale co zrobić jeśli nie widać dobrze oka?
 |
| Szablak późny (Sympetrum striolatum) - fot 19 sierpnia Bardzo młody samiec. Jest jeszcze tak słabo wybarwiony, że nawet górna część oczu z wierzchu ma siny kolor |
Kolejne trzy zdjęcia przedstawiają innego bardzo młodego samca. Pierwsze dwa ujęcia są przykładem niezbyt fortunnego sfotografowania nieznanej sobie ważki. Na podstawie tylko takich ujęć nie pozbyłabym się wątpliwości czy jest to młody szablak późny czy jednak zwyczajny.
 |
| Szablak późny (Sympetrum striolatum), młody samiec - fot. 12 lipca |
 |
| Szablak późny (Sympetrum striolatum), młody samiec - fot. 12 lipca |
Na szczęście zdjęcie trzecie ratuje sytuację - widać głowę ważki. Przy oku nie ma szwu, a więc wszystko jest jasne, a dwa zdjęcia powyżej nabierają nowego znaczenia - przedstawiają młodego osobnika z gatunku szablak późny w widoku od tyłu i z boku.
 |
| Szablak późny (Sympetrum striolatum), młody samiec - fot. 12 lipca |
Dla wytrawnych znawców identyfikacja gatunków szablaków, niezależnie od wieku osobników, zapewne nie stanowi problemu i często wystarczy im rzut okiem. Mnie jednak idzie to dość mozolnie.
Nad zdjęciami ostatniego osobnika z przedstawionych szablaków późnych spędziłam długie minuty, zastanawiając się czy w ogóle możliwa jest pewna identyfikacja tylko na podstawie pierwszego ze zdjęć. W nieskończoność porównywałam jego ubarwienie z młodziutkim szablakiem zwyczajnym wypatrując choćby jednej, istotnej różnicy. Biorąc pod uwagę dymorfizm wiekowy, w wyniku którego ubarwienie szablaków z wiekiem ulega przemianie, uznałam, że nie mogę zanadto przywiązywać wagi do niewielkich różnic w ubarwieniu dwóch młodziutkich osobników:
 |
| Porównanie wyglądu młodych samców szablaka późnego (z lewej) i zwyczajnego (z prawej) |
W tym zestawieniu rzeczywiście dość dobrze widać zróżnicowanie ubarwienia, zwłaszcza odwłoków. Jednak widząc któregoś z tych osobników w naturze, bez możliwości porównania (oraz zajrzenia w oczy), jak odgadnąć który jest który?
Przy tej okazji dotarło do mnie, że pojedyncze zdjęcie szablaka sfotografowanego w takiej pozycji (niby dużo widać, a jednak nie wszystko), pod względem przydatności w identyfikacji, jest bezwartościowe. Nie tylko nie wiadomo czy i który z pokazanych samców posiada szew, ale nie sposób ocenić owego szczegółu anatomicznego charakteryzującego oba te gatunki.
Proszę spojrzeć na kolejne zestawienie, tym razem dojrzałych samców szablaka późnego i zwyczajnego:
 |
| Porównanie wyglądu dojrzałych samców szablaka późnego (z lewej) i zwyczajnego (z prawej) |
Ów szczegół, który w przyszłości pozwoli mi rozróżnić szablaka późnego od zwyczajnego, to kształt odwłoka. U szablaka późnego ma kształt patyczka, mniej więcej równej grubości na całej długości, u szablaka zwyczajnego zaś - wyraźnie pogrubiony (nieco maczugowaty) na ostatnich segmentach.
Owo charakterystyczne zróżnicowanie kształtu odwłoka, na szczęście, występuje także i u bardzo młodych osobników.
244..
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz