Już pod koniec kwietnia rozpoczął się sezon na ważki. Spośród różnoskrzydłych widziałam dotąd szklarkę zieloną, a spośród równoskrzydłych całkiem sporo różnie ubarwionych okazów łątek(?). Niestety, jak dotąd nie interesowałam się ważkami równoskrzydłymi (w ubiegłym roku, późnym latem jakoś ich nie widywałam), ale teraz, skoro się pojawiły - kto wie? Może zajmę się i nimi, najpierw jednak chcę rozpracować do końca szablaki, które ostatnio zaniedbałam.
Niestety, z ważkami równoskrzydłymi mam pewien problem, o czym piszę na końcu.
Każdy kto spotkał ważkę, potwierdzi chyba, że jeśli gdzieś przysiada na dłuższą chwilę, to jest to miejsce słoneczne. Ważka wystawia całe swoje ciało na ciepłe promienie czerpiąc energię (ogrzewając się) - poprzez skrzydła oraz całe ciało. Jeśli jednak jest zbyt gorąco, wówczas ważka (różnoskrzydła) ustawia odwłok prostopadle do promieni słonecznych niczym obelisk, by w ten sposób chronić się przed przegrzaniem. Jedynie w czasie deszczu ważki kryją się pod liśćmi roślin.
Przed poderwaniem się do lotu ważki muszą zwiększyć temperaturę ciała. Jedne gatunki rozgrzewają się poprzez kurczenie i rozkurczanie mięśni pracujących podczas lotu, inne podwyższają temperaturę ciała, właśnie wygrzewając się w słońcu.
Odpowiednio wysoka temperatura ciała ważki, zwłaszcza samca, jak się okazuje - odgrywa istotną rolę w rozrodzie. Zostało to opisane w tym oto krótkim artykule:
Choć samce ważek równoskrzydłych wykonują
szybkie i skomplikowane ewolucje powietrzne, nic tak nie działa na
samice jak temperatura ich ciała. Upodobania samic do "gorących" samców związane są z potencjalnymi korzyściami. Wysoka temperatura ciała świadczy bowiem o tym, że adorator
latał w nasłonecznionych miejscach. Informacja ta stanowi dla samicy
bardzo ważny i pozytywny sygnał, ponieważ ciepłe i nasłonecznione terytorium sprzyja
szybszemu rozwojowi potomstwa.
By zaimponować potencjalnej partnerce pan ważka musi odpowiednio
zaprezentować się w szybkim i wyrafinowanym locie. Obserwując jego popisy samica ocenia nie tylko samego samca, ale też jakość terytorium,
z którego przybywa.
Wykorzystując kamerę termowizyjną i kamerę rejestrującą duże
prędkości japońsko-brytyjski zespół naukowców zauważył nieznany
dotychczas aspekt zachowań godowych tych owadów. Cieplejsze samce
występującej licznie w Japonii ważki z gatunku Mnais costalis (rodzina świteziankowate) są w
stanie podbić serca większej liczby samic. Okazuje się, że wyższa temperatura ciała nie tylko poprawia jakość lotu samca, ale też daje siłę na dłuższy pokaz, dzięki czemu można zaprezentować się większemu gronu samic.
Dodatkowo samica, która połączy się z gorącym partnerem w nasłonecznionym miejscu, sama dłużej utrzymuje ciepłotę ciała podczas składania jaj w wodzie. Dzięki temu jest w stanie szybciej uporać się ze składaniem jaj czy uciec przed drapieżnikiem. Badacze przypuszczają również, że cieplejsze samce mogą być lepszymi obrońcami swoich partnerek.
Naukowcy zaznaczają jednak, że szczęście samców bywa zmienne.
"Samica może zmienić swoje preferencje odnośnie tego samego samca w zależności od jego temperatury. Mięczak może stać się przystojniakiem, gdy wygrzeje się na słońcu. Może też stać się na odwrót - atrakcyjny samiec jeśli będzie przesiadywał w cieniu" - powiedział prof. Michael Siva-Jothy z Uniwersytetu Sheffield.
Wyżej opisane badania naukowców zostały opublikowane w piśmie "Behavioral Ecology and Sociobiology". (źródło)
 |
| Ważki zawsze siadają w miejscach nasłonecznionych |
O ważkach równoskrzydłych nie posiadam jeszcze żadnej wiedzy poza kilkoma tegorocznymi obserwacjami, z których wnioskuję, że są one:
- bardzo małe, cieniutkie niczym sosnowa igła, czasem trudno je zauważyć. Przy jako takiej wprawie można na odległość określić rodzinę, do jakiej należy dany okaz, ale gatunek?? Ślęczenie przy komputerze i studiowanie powiększonych zdjęć gwarantowane!
- płochliwe, a przynajmniej ruchliwe
- w czasie lotu skrzydła są w ogóle niewidoczne
- w czasie spoczynku (prawie zawsze w pełnym słońcu!) złożone skrzydła zasłaniają odwłok, co utrudnia identyfikację (chodzi o charakterystyczne dla gatunku, a nawet i płci, wzory i znaki na odwłoku)
- trudno je sfotografować, ponieważ czasem tak zlewają się z np. patykiem, na którym przysiadły, że nie potrafię ustawić ostrości aparatu. A kiedy udało mi się sfotografować kilka, okazało się, że są strasznie długie i do tego mają bardzo szeroką głowę. To powoduje, że albo głowa, albo odwłok wychodzą mi nieostro.
 |
| Fotografowanie z bliska powoduje, że albo jeden, albo drugi koniec ważki będzie rozmyty. |
Jak dotąd sfotografowałam kilka ważek równoskrzydłych i nie jestem zadowolona ze zdjęć. Oczywiście, będę próbować dalej, jeśli tylko nadarzy się okazja, ale będę musiała zmienić "sposób" fotografowania.
Zbliżanie aparatu do obiektu nie bardzo się sprawdza - ważka okazuje się niesamowicie długa, i któryś fragment ciała wychodzi rozmyty. Zaskoczyło mnie też to, że ważki równoskrzydłe mają bardzo szeroką głowę - między jednym a drugim okiem odległość jest bardzo duża! A pomiędzy tymi oczami mnóstwo włosków, od których odbija się światło!
 |
| Na głowie oraz tułowiu ważki równoskrzydłej znajduje się mnóstwo cieniutkich włosków, co utrudnia wykonanie ostrego zdjęcia. Ponadto, ważki równoskrzydłe często są kontrastowo ubarwione. I jeszcze ten złoty, mieniący się w słońcu pas na tułowiu! |
Fotografowanie z daleka też się nie sprawdza - wyostrzenie owada cieniutkiego jak szpilka sosny siedzącego w pełnym słońcu graniczy z cudem, a co najmniej z przypadkiem. W każdym razie, nie o taką jakość mi chodziło...
Próba udanego sfotografowania ważki równoskrzydłej może powieść się w przypadku dobrego oświetlenia (ale nie ostrego słońca) z niezbyt dużej odległości. Czasem zdarzają się momenty, gdy słońce zostanie lekko przesłonięte chmurą, a ważka pozostanie na swoim miejscu. Cóż, będę próbować.
Jeśli rozpoznajesz gatunki zaprezentowanych tutaj ważek, bardzo proszę daj znać. Z góry dziękuję :-)
3121
Beautiful and successful work.I like the photos very good Congratulations
OdpowiedzUsuń