Budowa odnóży ważek

 

Wszystkie owady, zatem i ważki posiadają trzy pary odnóży. Mimo, iż wydaje się, że nogi ważek wyrastają niemal z jednego miejsca (na granicy pleurytu i sternitu) w przedniej części tułowia, to każda para "przynależy" do jednego z trzech jego segmentów. Każda para odnóży ma inną długość - najkrótsze są te z I pary, a najdłuższe z trzeciej. Jak sądzę, pomaga to ważce w utrzymaniu równowagi w czasie spoczynku, a także podczas startu czy chwytania ofiar.
Nogi ważki są typu krocznego. Ten typ odnóży występuje u większości owadów (np. błonkówki, muchówki, pluskwiaki, większość chrząszczy i inne).
Nogi służą ważkom do chodzenia np. po roślinach (raczej dotyczy to ważek równoskrzydłych oraz bardzo małych gatunków, które właściwie nie fruwają - łapią ofiary chodząc po roślinach), są pomocne podczas czyszczenia ciała czy kopulacji. W czasie lotu, zaopatrzone w sztywne szczeciny odnóża, umożliwiają chwytanie drobnych ofiar (m.in. muszki, komary) w rodzaj kosza - pułapki bez wyjścia.
W celu zmniejszenia oporu powietrza podczas lotu ważki składają nogi w charakterystyczny sposób: I para ukryta za głową (jakby na ramionach), II i III złożone i ściśle skulone pod tułowiem.

Ważki jako jedyne (przynajmniej z dotąd poznanych) owady posiadają nie jeden, jak u pozostałych owadów uskrzydlonych, ale dwa krętarze.

Co to jest krętarz?
Krętarz (łac. trochanter) to krótki odcinek krocznego odnóża owadów położony między biodrem a udem. Z biodrem jest połączony połączeniem pierwotnym, a z udem – połączeniem wtórnym. Obydwa połączenia są połączeniami stawowymi.
Krótko mówiąc, krętarz to fragment nogi połączony stawowo z biodrem i udem. Pomaga on owadom zsynchronizować kończyny podczas podrywania się do skoku bądź lotu    (artykuł)

Odnóża owadów składają się zawsze z pojedynczych szeregów członów. Są one podłużne i połączone ze sobą stawowo. Stawowa budowa umożliwia wykonywanie sprawnych ruchów.


Budowa odnóża pes (l.mn. pedes) ważki:

• biodro (coxa) - szeroki człon nasadowy
• dwa krętarze pierwotne (trochanter) połączone stawowo
• udo (femur) - najsilniej wykształcony człon odnóża
• goleń (tibia) z ostrymi wyrostkami chitynowymi
• stopa (tarsus) składająca się z 3 członów z wyrostkami i zakończona dwoma pazurkami (ungues)

Oto ogólny schemat budowy odnóży owadów (fragment ilustracji autorstwa Piotra Jaworskiego PioM):

Budowa odnóży owadów. każda para wyrasta z kolejnego segmentu tułowia.
29- biodro, 26- krętarz, 25- udo, 24- goleń, 23- stopa, 21- poduszka, 22- pazurki

Jakoś nigdzie nie znalazłam nazwy miejsca łączenia uda i goleni, a przecież musi być ono połączone stawowo. Czy można je, przez analogię, nazwać stawem kolanowym?

Odnóża ważki są pokryte chitynowymi szczecinkami (na goleniach) i zakończone dwoma pazurkami.

Znalazłam także artykuł dotyczący przyczepności stóp owadów. oto fragment:

Owady potrafią wspiąć się na niemal każdą naturalną i sztuczną powierzchnię, ponieważ na ich stopach znajdują się poduszeczki (łac. arolia albo pulvilli). Pokrywają je włoski wydzielające kleistą emulsję o konsystencji keczupu. (całość)