Opis gatunku szablaka późnego znajduje się w notatce o samcu.
 |
| Samica szablaka późnego (Sympetrum striolatum) Autor zdjęcia Andreas Eichler |
Opis wyglądu samicy szablaka późnego na podstawie informacji, do których udało mi się dotrzeć:
- nogi z żółtymi, kremowymi lampasami
- brak szwu między okiem a czołem
- oczy - jasnobrązowe (góra), zielonkawe, żółtawe (dół)
- tułów - na bokach po dwa żółte pasy (na pleurytach), podobnie jak u samca (cecha charakterystyczna!). Pas pomiędzy nimi nie musi być czerwonawy jak u samca - częściej jest żółtawy, jasnobrązowy (mniej kontrastowy!)
- śródplecze - brązowe
- ubarwienie ciała - stonowane, brązowawe, łatwo wtapiające się w tło
- chitynowa płytka zakrywająca ujście narządów płciowych - widoczna, ale odchylona pod mniejszym kątem względem odwłoka (u samicy szablaka zwyczajnego - odstaje prostopadle)
- młode samice (oraz samce teneralne - tuż po przeobrażeniu) mają żółty tułów i odwłok
- dojrzałe samice mają matowy, żółtawo-brązowy odwłok, na którym często pojawia się czerwone zabarwienie wzdłuż łączeń segmentów oraz wzdłuż linii grzbietowej
- dymorfizm wiekowy - samice ciemnieją z wiekiem, gorzka czekolada staje się brązowa i czasami rozwija się niebieskie zabarwienie w dolnej części odwłoka. Z wiekiem skrzydła również przybierają brązowawy odcień
Niewiele tego, choć może znawcom wystarczy. Co prawda, pomału dochodzę do coraz większej wprawy w odróżnianiu szablaków i wydaje mi się, że w swojej kolekcji zdjęć posiadam również samice szablaka późnego, jednak w tej chwili nie czuję się jeszcze na siłach, by określić ile ich jest i, tym bardziej, czy moje typowania są właściwe, zwłaszcza w przypadku tego gatunku. Przystępuję zatem do opisu zdjęć dostępnych w internecie, które przedstawiają samice tego gatunku.
 |
| Samica szablaka późnego (Sympetrum striolatum) Copyright © DragonflyPix.com. Reproduced here with the artist's permission. |
Dr 355 - ta samica wydała mi się typowo ubarwiona. Jest dojrzała, ani młoda, ani stara. W pierwszej chwili zwracam uwagę na żółte boki tułowia (pomiędzy żółtymi pleurytami znajduje się węższy pas jasnobrązowy) oraz duże trójkątne znaki na odwłoku, które zlewają się z plamkami na wierzchu ostatnich segmentów (u dotąd poznanych gatunków tak duże czarne znaki nie występowały).
Oczy brązowe (góra), zielonkawe (dół), czoło jasnobrązowe, ciemię nieco ciemniejsze, nadustek nieco jaśniejszy. Przy oku rzeczywiście brak szwu. Śródplecze brązowe (z krótką, jasną smugą!) z widocznymi jaśniejszymi liniami (rysunek). Bok śródplecza (w pobliżu szyi) czerwony. Czerwone są także okolice bioder. Nasady skrzydeł czerwone. Śród- i zatułów jasne (brąz spiżowy). Odwłok jasny w ciepłym odcieniu brązu, z wierzchu delikatne zaczerwienienia. Po bokach (dość wysoko - prawdopodobnie widoczne także z góry) długie czarne trójkąty - zwiększają się ku tyłowi dotykając podstawą do łączeń segmentów. nad nimi widoczne czarne przetchlinki. Łączenia segmentów początkowo czarne, na dalszych segmentach jaśniejsze od odwłoka i podkreślone czarną pionową linią (za łączeniem). Na S 8 i S9 przeważa kolor czarny (znaki zlewają się). Chitynowa płytka widoczna od spodu odwłoka, ale znacznie mniej odchylona. Przydatki analne czerwonawe, dość jasne. Spód odwłoka z białawym nalotem. Nogi z kremowo-brązowym lampasem, pterostigmy brązowe, żyłki czarne lub czarno-brązowe.
Dr 363 - to starsza samica widziana z boku (zdaje się, że siedzi na przewodzie!). Kolorystyka jej ciała zyskała szaroniebieski odcień. Ubarwienie jej ciała stało się mało kontrastowe, jakby spłowiałe i popielate. Oczy brązowo - szarozielone. Pasy na bokach niemal straciły żółty kolor (pozostały żółte jedynie w dolnej części), pleuryt pomiędzy niegdyś żółtymi zszarzał (można się domyślać koloru czerwonawo-brązowego). Okolice bioder i fragment śródplecza przy szyi pozostały czerwone. Odwłok zszarzały, ale nadal widoczne są długie i duże czarne znaki, które na S8 i S9 zlewają się z plamkami na wierzchu. Przydatki analne ciemniejsze (czerwonawe, zszarzałe), widoczna chitynowa płytka (płytki?) odchylona od odwłoka pod kątem ok 45 stopni.
 |
| Samica szablaka późnego (Sympetrum striolatum) Copyright © DragonflyPix.com. Reproduced here with the artist's permission. |
Dr 012 i Dr 356 (powyżej) - dwa zdjęcia tej samej samicy (pierwsze pokazuje ją z boku). To dość wyjątkowa okoliczność, że ten sam okaz można zobaczyć w dwóch zupełnie różnych ujęciach (niestety, wolno mi skopiować tylko po dwa zdjęcia osobników każdej płci z 9 gatunków szablaka występujących w Polsce).
Oczy brązowe (góra), buro-zielonawe (dół), brak szwu, czoło i ciemię brązowawe, nadustek jasny. Śródplecze brązowe z białymi krótkimi smugami i widocznym rysunkiem (linie). Nasady skrzydeł czerwone na tle jasnobrązowego śródtułowia, lekkie zażółcenie skrzydeł u nasady. Na bokach dwa żółte pasy przedzielone kolorem brązowawo-czerwonawym (jasny). Odwłok jasnobrązowy z widocznymi przetchlinkami i dużymi trójkątnymi znakami zaczynającymi się na końcu każdego segmentu. W widoku z góry tworzą literę U na segmentach 3-7. Na S8 i S9 znaki boczne zlewają się ze znakami na wierzchu odwłoka. Przydatki analne krótkie, szeroko rozstawione, jasne czerwonawo-brązowe. Na spodzie odwłoka biały nalot aż do S6. Dolne krawędzie odwłoka zaczernione (linia).
 |
| Samica szablaka późnego (Sympetrum striolatum) Autor zdjęcia Quartl |
Więcej zdjęć szablaków późnych można zobaczyć m.in. na stronach DragonflyPix, NatureSpot, Vedi.
A zatem po czym rozpoznam samicę szablaka późnego? Zdecydowanie po:
- braku szwu między okiem a czołem
- żółtych bokach tułowia - mogą być dwa pasy, albo i całe boki żółte lub zszarzałe
- dużych trójkątnych znakach na odwłoku. Trójkąty przylegają podstawą do końca każdego segmentu. Na ostatnich (S8 i 9) często zlewają się z ze znakami na linii grzbietowej
- nogach z beżowym lampasem
- oczy brązowe (góra), zielone, zielono-bure, żółtawo-zielonkawe (dół)
- chitynowa płytka dobrze widoczna i dość mocno odchylona (różnie to bywa)
- śródplecze brązowe z białawą smugą i delikatnym jasnobrązowym rysunkiem (linie)
- odwłok w kolorze jasnobrązowym (boki jaśniejsze), u młodych żółty, u starszych - nieco zaczerwieniony na wierzchu i na łączeniach pierwszych segmentów
- na spodzie odwłoka biały nalot
- łączenia segmentów (od połowy od końca) jaśniejsze niż ubarwienie odwłoka
- pterostigmy brązowe, czarne żyłki, nasady skrzydeł czerwone, lekkie zażółcenia skrzydeł u nasady
 |
| Samica szablaka późnego również nie posiada szwu między okiem a czołem. Autor zdjęcia Aiwok |
Czy mam w swojej kolekcji zdjęć samice szablaka późnego? Tak, przynajmniej dwie, choć spodziewałam się, że będą to wszystkie pozostałe (oprócz szablaka czarnego - samca i szablaka wędrownego - samicy, których gatunki rozpoznałam, choć jeszcze nie opisałam). Byłoby świetnie gdyby okazało się, że mam także samice z innych (nieprzerobionych jeszcze) gatunków, ale aż się trochę boję, że coś przegapiłam lub nie uda mi się sklasyfikować wszystkich okazów.
Tak czy owak, samice szablaka późnego przedstawię, jak zwykle, osobno. Taka forma prezentacji jest dla mnie o tyle korzystna, że robię ją po opracowaniu wyglądu osobników danego gatunku i, przeglądając własne zdjęcia, muszę dokonać weryfikacji, wyboru zgodnie z zamieszczonym tu opisem.
2 611
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz